„Дали сте запознаени за Вашите работнички права“ беше прашањето на Online прашалникот спроведен во рамки на меѓународниот проект “ПРАВА НА РАБОТА, РАБОТА ЗА ПРАВА” поддржан од Erasmus+ програма на Европската Унија: KA2 - Capacity Building in the Field of Youth/Western Balkan Window, чија што главна цел беше да ја провери информираноста на младите работници за нивните права од работен однос и да го зголеми користењето на овие права. Прашалникот го пополнуваа над 1000 административни службеници до 35 годишна возраст од четири земји учеснички во проектот; Србија, Црна Гора, Република Северна Македонија и Босна и Херцеговина.
Добиените резултати и нивната содржина е интересна за анализа, а во исто време ги дава и насоките по кои треба да делува во иднина синдикатот кога се во прашање младите работници. Ќе послужи и како поткрепа за едукација и кампања за подигање на свеста за потребите и проблемите на младите во нивното работно опкружување, со цел запознавање и поддршка на младите работници во Македонија и унапредување на работниот стандард на младите.
Во оваа прилика ги издвојуваме најинтересните моменти од Online прашалникот кои од друга страна се и загрижувачки во однос на информираноста на младите за нивните фундаментални работнички права.
Помалку од половина од младите сметаат дека се запознаени со правата од работен однос, но високи 70 проценти имаат ниско или многу ниско ниво на информираност за своите права.
При тоа, само 27 % од испитаниците ги користеле на механизмите за заштита на правата од работен однос, а 37%, сметале дека немале потреба од тоа, односно не биле во ситуација да треба да ги користат механизмите на заштита.
Младите се изјасниле дека го читаат Законот за работните односи и Правилниците во организацијата, а за своите права од работен однос се информирале од Синдикатот, односно 37% од испитаниците го посочиле Синдикатот како извор на информации, додека 32% се информирале самостојно, а 20% тоа го прават преку организацијата во која работат.
И покрај тоа што читаат очигледно дека младите работници не читаат она што најмногу треба!
На пример, не ги читаат Решенијата за распоредување, но затоа, пак лесно ставаат потпис на нив! Не го препознаваат моментот дека е важно да се прочита Решението затоа што потоа при несакани случки токму тоа може да биде клучно.
Тие го препознаваат поимот мобинг кога станува збор за повреда на права од работен однос, и во случај на повреда на права од работен однос 40% од младите се обраќаат на претпоставениот работник, а 37% на синдикатот. Радува податокот дека повеќе од 50% од младите работници сметаат дека синдикатот се грижи за нивните права, но и дека приближно ист број се задоволни за остварените права.
Но, максимално загрижува податокот дека 54% од младите не мислат на староста, односно не се информирани за условите и начините за заминување во пензија иако ова е посебно важно бидејќи за деновите во старост се мисли додека си млад!
Сепак, жените се повеќе информирани и подобро запознаени од своите права отколку мажите, а значајни разлики за степеност на информираност има меѓу лицата со различен степен на образование. Најслабо информирани за своите права се работниците со средно образование за разлика од нивните колеги со високо образование.
Согледувајќи ги анализираните резултати произлегуваат и дел препораки па затоа во нив се сугерира синдикатите да изнајдат начини и форми овие разлики да се намалат и да се работи на поголема едукација и информираност на младите за нивните права бидејќи само задоволен работник, може да биде продуктивен работник.
Целта е јасна, подигање на свеста на младите вработени за да ја подобрат својата положба во работната околина.
Во рамките на овој регионален проект од декември минатата година до декември годинава реализирани се голем број на активности насочени кон информирање и едукација на младите вработени за нивните права од работен однос. Обучени се 36 едукатори кои одржаа 40 работилници на кои учествуваа над 600 млади. Изработени се и 10 видео клипови со најчестите прашања и одговори со кои се соочуваат младите, како и брошура за правата од работен однос.
