Кои се моделите за кои се размислува, дали воопшто ќе се спроведат, кои се ставовите на засегнатите страни, Синдикатот, работодавачите и Влдата.

На оваа тема во Економскиот магазин дебатираа Генералниот Секретар на Синдикатот на УПОЗ Трпе Деаноски, Билјана Николовска Жагар од Министерството за информатичко општество и администарција и Ангел Димитров од Организација на работодавачите.

На 10.10.2019 година, Синдикатот на работниците од управата, правосудните органи и здруженија на граѓани на РМ (УПОЗ) и Министерството за информатичко општество и администрација (МИОА) ги продолжија преговорите за Колективен договор за вработените во администрацијата, а на средбата се разговараше и за најавената реорганизација на јавниот сектор, како и за претстојните измени на Законот за административни службеници и Законот за вработените во јавниот сектор.

Синдикатот се надева дека ќе се усогласат неговите барања со Владата на СРМ, но и доколку преговорите не успеат, не се исклучува протести и штрајк.

 “Од оваа средба можеби не, но од неколкуте наредни ќе зависат понатамошните наши чекори, односно како ќе се организираме бидејќи преговорите околу колективниот договор може да траат и по година – две но сепак добро е тие да бидат и ефикасни. Се надеваме дека по денешната средба ќе излеземе со горе – доле усогласени ставови и ќе можеме во најскоро време да го потпишеме колективниот договор” – изјави претседателот на Синдикатот на УПОЗ Пецо Грујовски.

Спорни прашања во колективниот договор околу кои треба да се договорат двете страни се исплата на регресот за годишен одмор, додатоци на плата, дневници за служени патувања кои беа укинати со одлука на Владата и јубилејните награди. Отворено останува и прашањето дали колективниот договор ќе важи само за членовите на Синдикатот на УПОЗ или и за останатите вработени кои не се членови на Синдикатот.

Синдикатот на УПОЗ исто така на оваа средба со Министерот Дамјан Манчевски му ги доставија и забелешките за Законот за административни службеници каде акцент е ставен на оценувањето, унапредувањето и наградувањето на административните службеници.

Предлогот на Синдикатот на УПОЗ за пресметка на платите е сегашната вредност на бодот од 81.10 денари да биде замрзнат и од Нова година платите да се усогласуваат со просечната плата во државата.

Министерот Дамјан Манчевски изјави дека временскиот период е погоден за преговарање и се надева дека ќе се усогласат за дел од прашањата, и посочи дека сите страни, односно синдикатите, коморите и сите заинтересирани сериозно да се вклучат во процесот на реорганизација на јавниот сектор.

“Мислам дека имаме позитивна атмосфера и шанса да се договориме околу неколку клучни работи кои ќе ни дадат добра основа да потпишеме колективен договор, а да продолжиме да преговараме за оние работи за кои ефентуално нема да се договориме. Политиката на оваа Влада е зголемување на платите, но треба да се има и предвид и ефикасноста и резултатите, како и можностите на Буџетот” – изјави Министерот Манчевски.

Тој посочи дека до крајот на годината се очекува да завршат функционалните анализи во институтцииите и дека се отворени разни предлози околу трансферот со цел да нема оштетена страна во целиот процес.

“На почетокот на процесот сме. Ќе бидат вклучени и синдикатите и коморите и сите засегнати страни. За ова мора да се разбираме сите. Целта е во овој процес да нема оштетени – ниту државата, ниту вработените, ниту приватниот сектор. Бараме механизми со кои не би требало да има повредени во процесто” нагласи Министерот Манечвски.

На поканата на ТВ 24 да се дебатира за реформите во јавниот сектор и престојниот трансфер на вишокот вработени, предизвикот го прифати единствено Синдикатот на УПОЗ. Иако во делот на државната управа, судството и обвинителствата нема превработеност, Синдикатот на УПОЗ внимателно ги следи сите активности и учествува во нив со свои предлози и забелешки.

Што ќе понуди Владата, а што е прифатливо за бизнисот? Пребројување во редовите на администрацијата - кој и под какви услови државната канцеларија и плата ќе ги замени со работа во приватниот сектор? што ќе понуди Владата, а што е прифатливо за бизнисот од операцијата трансфер на административците. Граѓаните бараат квалитетен државен сервис - Владата ги зголеми платите на буџетарите за нови 5%. Дали е на повидок невозможна мисија - контингент на административци да се збогуваат со државната работа и да преминат во прифатниот сектор.

На иста маса, власта, синдикатот и бизнисот, аргументите ги соочија Дамјан Манчевски - Министер за информатичко општество и администрација, Претседателот на Синдикатот на УПОЗ Пецо Грујвоски и Неби Хоџа - Претседател на Стопанската комора на Северозападна Македонија. 

Министерот Манчевски во текот на дебатата образложи дека откако ќе ги добијат резултатите од функционалната анализа, како и од анализите што ги прават европските експерти ќе ја подготват финалната структура како треба да изгледа новиот систем во јавниот сектор и при тоа најави три базични пакети за решавање на проблемот со вработените лица кои ќе се детектираат како вишок на работното место.

Првиот пакет предвидува доколку има заеднички интерес на вработениот во јавниот сектор и на приватната фирма за да премине во приватната компанија, новиот работодавач да има обврска да му понуди повисока плата на вработениот, а државата ќе го субвенционира делот за придонесите.

Вториот пакет ќе биде државата да ја плати преквалификацијата на вработените од јавниот сектор кои треба да преминат во приватни фирми согласно потребите на приватниот сектор. Третиот пакет ќе биде  метод со отпремнина преку кој ќе им се понуди одреден финансиски пакет на работниците доколку се заинтересирани до го прекинат својот работен однос во јавниот сектор.

Претседателот на УПОЗ Пецо Грујовски за време на дебатата уште еднаш ги потенцираше забелешките за двата закони, како и начинот на решавање на проблемот со вишокот на вработени при што потсети дека во неколкуте работни средби со Синдикатот на УПОЗ, како и на последната јавна распава министерот Манчевски бил дециден дека во делот на државната администрацијата не се предвидува намалување на вработените, а во некои институции дека ќе има и нови вработувања. Такви се сознанијата и на УПОЗ бидејќи многу институции имаат помал број вработени од потребните и во многу од нив според систематизациите има непополнети работни места. Според тоа, во овие институции, не само што нема вишок на вработени туку ќе има потреби и од нови вработувања.

Министерот Манчевски рече дека се отворени за дополнителни предлози и механизми кои би биле прифатливи за сите во понатамошен дијалог со синдикатите и со стопанските комори и дека ништо не е дефинитивно и крајно и дека Владата сака преку јавни дебати да успее да најде заедничко прифатливо решение кое ќе биде бенефит за сите. Тој потенцира дека сега е направен само концептот како треба да изгледа системот во иднина.